Winnie Verswijvel Inspiratie 15 jun 2022, 14:07

Leestijd: 4 minuten

Alles over whisky: dit is hoe je whisky leert drinken

Whisky leren drinken lijkt misschien een intimiderend gebeuren, wij hebben ontdekt dat het vooral een erg leuke bezigheid is. Jezelf onder dompelen in het product en aandachtig proeven maakt die whiskybeleving nou eenmaal een stuk interessanter. Speciaal voor alle whiskyleken hebben we daarom een korte handleiding opgesteld, waarin één hamvraag centraal staat: hoe leer je whisky drinken?

Voor de gelegenheid vragen we whiskykenner Tony van Rooijen het hemd van het lijf. Tijdens de lancering van de nieuwe A Revelation of Cask and Character van The Balvenie deed Tony zijn indrukwekkende whiskykennis uit de doeken. Daar kan hij ongetwijfeld uren (of beter gezegd: dagen) tot in detail over praten, maar wij zijn vooral benieuwd naar de basis.

Tony van Rooijen over whisky proeven

In welke smaakcategorieën valt whisky onder te verdelen?

Tony: ”In een glas whisky zitten 400 verschillende aroma’s. Als mens halen we daar onze eigen voorkeuren uit. Waar de ene fris fruit waarneemt in een glas, herkent de ander weer vanille. En dat is ook het mooie. Juist dat brede palet maakt whisky speciaal.

Dat gezegd hebbende kun je whisky grofweg in vier categorieën onderverdelen. Tijdens het productieproces wordt ten eerste bepaald of de mout op kolen dan wel op turf wordt gedroogd. Waar een kolenvuur nauwelijks smaak toevoegt, krijg je door een turfvuur een uitgesproken rokerig destillaat. Rokerig versus niet rokerig is dus een eerste primaire tweedeling.

Vervolgens geeft ook het type vat (Europees vs. Amerikaans) richting aan de smaak. Kenmerkend aan Europese eikenhouten vaten is dat de whisky de aroma’s van het hout (in vaktermen: eugenol) overneemt. In dit soort whisky’s herken je dan ook vaak tonen van houtachtige specerijen als kruidnagel, nootmuskaat of kaneel. Daarnaast zorgen de geoxideerde tannines uit het hout van de vaten voor aroma’s van gedroogd fruit.

Amerikaanse vaten daarentegen worden binnenin gebrand, waardoor tannines verbranden. Suikers in het hout krijgen hierdoor de kans om op te lossen in de whisky. Dit resulteert in zoetere aroma’s, vaak omschreven met tonen van honing en vanille. Dat is de basis, en deze informatie helpt je bij het whiskyproeven.”

Hoe proef je whisky?

1. Kijk

Tony: ”Kijk ten eerste naar de kleur van de whisky. Oudere whisky’s hebben vaak meer kleur dan jonge whisky’s, die helderder zijn.

Wals je met de whisky, let dan ook goed op de ‘tranen’ die je ziet in de binnenkant van het glas. Hoe hoger het alcoholpercentage in de whisky, hoe meer tranen zich op het glas vormen.”

2. Ruik

Tony: ”Gebruik vervolgens je neus om je eerste oordeel over de whisky te vellen. Getrainde distilleerders weten whisky’s enkel op basis van hun neus te beoordelen, voor leken kan een smakenwiel helpen.”

3. Proef

Tony: ”Vervolgens neem je een klein slokje op je tong. Laat die daar voor ieder jaar dat de whisky heeft liggen rijpen een seconde liggen. Laat de smaken tot uiting komen en geef ze de kans om te exploderen. Laat de emoties die je associeert met de smaken in de whisky de vrije loop. ”

Zijn er nog andere dingen waar je op moet letten als je whisky proeft?

Tony: ”Dat je heel bewust moet weten wat whisky is en dat daar veel verschil in zit. Whisky is namelijk een heel breed palet, met grote verschillen hoe dat in Schotland, de VS of Japan wordt gemaakt. In feite zijn dat hele andere soorten producten.

Die ‘erfenis’ van whisky is dus belangrijk, daar zit veel verschil in. Mijn proeverijen beginnen dan ook altijd met de vraag: ”Wat is nou whisky?” Voor mij is dat in ieder geval Schotse. Wil je je echt verdiepen in whisky, kijk dan in de eerste plaats naar hoe whisky gemaakt wordt.

Ook de glazen zijn belangrijk: ga je voor een klein glaasje of een brede tumbler? Schotse whisky hoort in ieder geval in een kleiner tasting glas, dit laat toe dat je de drank echt kunt analyseren. En maak het na het proeven van de vorige whisky steeds schoon! Zo’n brandschoon, glashelder glas draagt weer bij aan die whiskybeleving. En dat is ten slotte waar het allemaal om draait.”

A Revelation of Cask and Character 19YO is de nieuwste toevoeging aan The Balvenie Stories range. Meer infomatie vind je online.