Karlijn Mensink Inspiratie 8 nov 2020, 12:00

Leestijd: 4 minuten

Alles over port: witte, tawny, ruby, vintage én meer

Heerlijk om als aperitief te drinken, bij een goed kaasplankje of gewoon op de bank bij een goed boek. Port is een echte allemansvriend. Misschien ietwat oubollig, maar toch houdt iedereen ervan. Deze versterkte wijnsoort komt in verschillende soorten. Zo heb je witte, tawny of ruby en natuurlijk de vintage soorten. Bij port is er voor ieder wat wils.

Port is een zoetige, ietwat ingedikte wijnsoort die warm maakt vanbinnen. Maar hoe wordt port gemaakt? En wanneer mag je port ‘port’ noemen? Wij geven je antwoorden op al je vragen.

Port’o?’

Als we over port spreken, dan mag deze drank alleen afkomstig zijn uit het noordoosten van, jawel (het zal je niet verbazen), Portugal. Port mag alleen port heten als deze binnen de Dourostreek en rondom gelegen riviergebieden geproduceerd is. De drank wordt ook wel ‘porto’ genoemd en is dus een beschermde naam. Net zoals cognac alleen uit de Franse cognac-streek mag komen, dus.

Port is een met wijnalcohol aangevulde mengwijn. Men neemt een volle rode of witte wijn waar halverwege het fermentatieproces wijnalcohol aan wordt toegevoegd. Het vergistingsproces van de most (lees: het nog niet vergiste, jonge druivensap) moet binnen twee tot vier dagen worden stopgezet. Dan bevat de most al een alcoholpercentage tussen de 4 en 8%.

Doordat er wijnalcohol wordt toegevoegd aan de ontstane drank, wordt het vergisten gestopt. Als volgende stap wordt de pulp verder uitgeperst en worden alle vaste componenten gescheiden van de vloeistof. Je mag deze wijn een port noemen, als deze vervolgens minimaal voor drie jaar worden weggelegd om te rijpen. De drank bevat uiteindelijk tussen de 17 en 19% alcohol.

View this post on Instagram

Cultuur snuiven én proeven 🍷! #porto #port #ramospinto #cultuur #proeven #porthuis #oak #vaten #1880 #portugal #travel #culture

A post shared by ✰ M A S C H A ✰ (@mascha.dekker) on Jun 28, 2017 at 4:15pm PDT

Zoete inval

Portwijn valt onder de noemer zoet. Maar hoe komt dit type wijn dan aan zijn zoetje? Dat komt door de methode die wordt gebruikt tijdens het maken van de drank. Die wordt overigens ‘mutage’ genoemd. Er wordt (wijn)alcohol toegevoegd tijdens het vergistingsproces waardoor het gisten stopt.

Bij het stoppen van vergisten worden de suikers niet meer omgezet in alcohol en daarom blijven sommige suikers onvergist achter. Dat leidt tot die zoete smaak. Hierdoor zijn deze type zoete wijnen ook geschikt om te combineren met zoetere desserts, of bij de stroop of honing van een kaasplankje.

Soorten port

Witte

Witte port wordt zoals de naam al doet vermoeden gemaakt van witte druiven. Je kunt ‘m gekoeld drinken en hij leent zich daardoor perfect als aperitief op een warme zomeravond. Ook wordt witte port veelal gebruikt in recepten voor het maken van verfrissende cocktails, vaak in combinatie met tonic.

View this post on Instagram

Today's forecast: 100% chance of white port & tonic.

A post shared by Bar Douro (@bardouro) on May 29, 2017 at 2:45am PDT

Crusted

Dit soort portwijn wordt voor meerdere jaren op een vat gelagerd. Uiteindelijk wordt de drank zonder ook maar enig filter gezien te hebben, overgeheveld in flessen. Uiteraard blijft er dan droesem of drab (vaste bestanddelen) achter in de fles. Daarom is het aan te raden om de fles rechtop te zetten (enkele uren voor het openen) zodat de droesem naar de bodem zakt en jij geen last hebt van de ‘crust’ in je glas.

Ruby

Je komt de Ruby of Tawny soorten vaak tegen in de winkel. De Ruby is een zachte, fruitige variant van port die niet al te stevig is. Meestal behoort deze groep tot de jongere soorten. Deze soort wordt gemaakt van verschillende druivenrassen en jaargangen. Ruby port is meestal goed te combineren met een zoet dessert.

View this post on Instagram

This is how we like to spend our summer, how about you? #fonsecaport #winetasting #winelover #winetime #winery #instawine #winelover #wines #wine #portwine #vinhodoporto #winemoments #winelife #photooftheday #drink #foodandwine #summer #winegeek #wineoclock #winepairing #whitewine #mixology #vinho #aperitif #winestagram #wineoftheday #whiteport #rubyport #tawnyport

A post shared by Fonseca Port (@fonsecaport) on Aug 5, 2020 at 1:00pm PDT

Tawny

Leuk om te weten: Tawny wordt in de meeste gevallen gemengd met een deel witte port en kan daarom verschillende kleuren aannemen. Tawny’s hebben minimaal vijf jaar liggen rijpen en komen daarom met iets krachtigere smaken dan dat de Ruby variaties hebben. Smaakkenmerken zoals vijgen en karamel omschrijven dit type port het beste.

Vintage

Als we het hebben over vintage port, dan hebben we het over de exclusievere, duurdere soorten. Deze soorten mogen alleen zo genoemd worden als ze gemaakt zijn in een vintage-jaar. Dat zijn de jaren dat de druiven perfect ontwikkeld zijn. De producenten mogen dan bij positief bericht (na een officiële keuring te hebben ondergaan) ‘vintage’ op het etiket vermelden.

Daarbij mag een port pas vintage genoemd worden als deze voor minimaal anderhalf tot drie jaar op eiken gerijpt heeft. Het rijpen gebeurt dus eerst op vaten van eikenhout en daarna verder op fles. Je kunt ervan uitgaan dat dit type wijn op fles zelfs nog verder rijpt. Soms tot nog wel veertig (!) jaar. Wij snappen wel waarom je het vintage noemt…

Onder dit type wijn is er dus duidelijk voor ieder wat wils. Laat je vooral verrassen door de verschillende stijlen die tot de portsoorten behoren en probeer eens een nieuwe soort uit. Voor nu zeggen wij: santé et salut!

View this post on Instagram

Churchill’s vintages showing beautifully 🍷 @churchills_port #churchill #port #vintageport

A post shared by Provinum (@provinumvinhandel) on Oct 20, 2020 at 2:20am PDT

Meer bijzondere wijnsoorten:

• Mr. Vino: sherry is weer sexy!
• Onbekend maakt bemind: Mr. Vino haalt bijzondere wijn uit Oost-Europa
• Wat zijn pet-nat wijnen eigenlijk en waarom zijn ze nu zo populair?